विराटनगर – हालै विराटनगरस्थित एक नर्सरीले भारतबाट आयात गरेका ५,१०० बिरुवा, पूर्ण प्रक्रिया पूरा गरेर ल्याएपछि पनि, प्रतिस्पर्धात्मक दबाब र प्रक्रियागत त्रुटिका कारण नष्ट गरिएको छ। यस घटनाले व्यवसायिक क्षेत्र र सरकारी निकायहरूबीचको समन्वयबारे गम्भीर प्रश्नहरू उब्जाएको छ।
डायमण्ड नर्सरीले कार्तिक ६ गते १ लाख ४९ हजार भारतीय मूल्यमा भन्सार प्रक्रिया पूरा गरेर बिरुवा ल्याएको थियो। कोलकाता क्वारेन्टाइनबाट प्रमाणपत्र प्राप्त गरेपछि विराटनगरमा भन्सार जाँचपारी बिरुवा अनलोड गर्ने क्रममा, सशस्त्र प्रहरीले बिरुवा माटोसहित आएको जानकारी पाएर ट्रक नियन्त्रणमा लिएको थियो। यो घटनाको चार दिनपछि बिरुवा नष्ट गरियो।
सशस्त्र प्रहरी मोरङका एसपी विश्व खड्काका अनुसार, प्लान्ट क्वारेन्टाइनका प्रमुख भोजराज सापकोटाको अनुरोधमा बिरुवा नष्ट गरिएको हो। क्वारेन्टाइनको प्रतिवेदन अनुसार बिरुवा माटोसहित आएकोले यसलाई नष्ट गर्नुपर्ने बताइएको छ। तर, एसपी खड्काले भन्सार र क्वारेन्टाइनले कसरी बिरुवालाई पास गरेको भन्ने प्रश्न उठाएका छन्।
यता, प्लान्ट क्वारेन्टाइन विराटनगरका प्रमुख नन्दकिशोर सिंहले बिरुवा आयात प्रक्रिया ठिकठाक भए पनि माटो देखिएपछि नष्ट गरिएको दावी गरेका छन्। उनले बिरुवामा माटोको उपस्थिती देखेपछि मात्र नष्ट गर्ने निर्णय गरिएको बताएका छन्।
यस घटनापछि व्यवसायीहरूले क्षतिपूर्ति माग गर्दै कानुनी प्रक्रियामा जान थालेका छन्। उनीहरूले क्वारेन्टाइनबाट बिरुवा नष्टको आधिकारिक पत्र माग गरेका छन्।
विशेषज्ञहरूले भने बिरुवामा माटो हुनु नष्टको एकमात्र कारण होइन भन्ने तर्क गरेका छन्। उनीहरूका अनुसार, बिरुवा परीक्षण बिना नै नष्ट गर्नु गलत कदम हो। माटोमा विषादी वा अन्य संक्रमण भएको कुरा परीक्षण नगरी बिरुवा नष्ट गर्नु उचित नभएको बताएका छन्।
यो घटनाले बिरुवा आयात प्रक्रियामा सरकारी निकायहरूको भूमिका, व्यावसायिक प्रतिस्पर्धा र जिम्मेवारीमाथि नयाँ बहस खडा गरेको छ।
